Prowadzeni przez trenera Monty’ego Williamsa Phoenix Suns wyeliminowali osłabionych Clippers i awansowali w pięknym stylu do wielkiego finału NBA. Rok 2021 wyznacza dla nich trzeci, po 1993 i 1976 udział w tej fazie rozgrywek. Z każdym z tych trzech awansów wiązać możemy jedno wielkie nazwisko. W kolejności chronologicznej będą to Paul Westphal, Charles Barkley i Chris Paul.

Rywalizacja z Milwaukee Bucks rozpocznie w nocy z środy na czwartek więc możemy złapać chwilę oddechu i odkurzyć karty klubowej historii, by przekonać się co poszło wówczas nie tak. Dlaczego upragnionego pierścienia nie udało się wywalczyć? Jak ustrzec się błędów z przeszłości?

W 1976 roku Phoenix ulegli w sześciu meczach zawodnikom Bostonu, a do historii tamtej serii przeszedł mecz numer pięć w słynnej The Garden, w którym zwycięzcę wyłoniła dopiero trzecia dogrywka!

Z kolei w roku 1993, kiedy na ich drodze stanęli Chicago Bulls z Michaelem Jordanem, zmierzający po swój trzeci mistrzowski tytuł z rzędu, ekipę Suns do snu ułożył John Paxson, oddając najważniejszy rzut w swojej karierze. Jednak zacznijmy od początku…

#Wielki transfer

Przyglądając się drodze, jaką każdy z tych składów Suns przebył do Finałów NBA, w oczy rzuca się jedna istotna cecha wspólna: wszystkie te przygody tak naprawdę zaczęły się od transferu. Aktualny skład Suns nie byłby tam, gdzie jest, gdyby nie Chris Paul. Został on sprowadzony do zespołu po rozegraniu dobrego dla siebie sezonu (2019/2020) w Oklahomie. Wtedy to odbudował nieco swą reputację nadszarpniętą niesnaskami z Jamesem Hardenem w Houston. Thunder z Paulem byli skazywani na pożarcie, po tym jak ekipę opuścił Russell Westbrook. Zamiast tego stali się rewelacją rundy zasadniczej, kończąc zmagania nawet oczko wyżej niż w roku poprzednim, bo na miejscu piątym.

Suns, zainteresowani pozyskaniem CP3, zapłacili za Paula cenę, którą dziś możemy nazwać dyskontową. Do Thunder polecieli Ty Jerome, Jalen Lecque, Kelly Oubre, Ricky Rubio oraz wybór pierwszej rundy przyszłorocznego draftu. To niezbyt wygórowana cena, jak na zawodnika z pierwszej piątki NBA, patrząc na klasyfikację tegorocznego wyścigu po MVP…

• Nikola Jokic 971 punktów w głosowaniu
• Joel Embiid 586
• Steph Curry 453
• Giannis Antetokounmpo
• Chris Paul 139

… który w dodatku właśnie rozegrał najlepsze spotkanie w karierze, zdobywając 41 punktów w meczu szóstym z Clippers.

Nawet biorąc pod uwagę wysoką formę zawodników takich jak Booker czy Ayton, eksplozję formy Mikala Bridgesa i szereg innych sprzyjających czynników, twierdzenie że sukces Suns w tym sezonie mógłby wydarzyć się bez Paula, byłoby niedorzecznością. Jego sprowadzenie do zespołu odmieniło jego oblicze i dokładnie tak samo było przy poprzednich podróżach do finałów…

#Deus ex machina

Rok 1975 był to dziwny rok, w którym rozmaite znaki na niebie i ziemi zwiastowały jakoweś klęski i nadzwyczajne zdarzenia. Współcześni kronikarze wspominają, iż z wiosny szarańcza w niesłychanej ilości wyroiła się z Dzikich Pól i zniszczyła zasiewy i trawy, co było przepowiednią napadów tatarskich. Latem zdarzyło się wielkie zaćmienie słońca, a wkrótce potem kometa pojawiła się na niebie. Phoenix Suns od pięciu lat nie byli w stanie wywalczyć awansu do playoffs, a od trzech kończyli rozgrywki z negatywnym bilansem spotkań. Jeśli rozpatrywano ich wtedy w kategoriach contendera, to raczej do loterii draftu, bo prym w Zachodniej Konferencji wiodły Golden State i Chicago (tak, Bulls byli wówczas ekipą z Zachodu).

U progu rozgrywek 1975/1976 zdecydowano się pohandlować z Celtami, którzy rok wcześniej odpadli w Finałach Konferencji (4-2) z Wizards i pałali chęcią wymienienia kilku elementów układanki, żeby po raz kolejny ich machina nie zawiodła. Tym sposobem do zespołu z Arizony trafił młody Paul Westphal i picki draftu, a w drugą stronę pojechał Charlie Scott. Oto ich statystyki porównawcze:

Paul Westphal versus Charlie Scott

Sezon 1974/1975
9.8 średnia punktów 24.3
2.0 średnia zbiórek 4.0
2.9 średnia asyst 4.5
nie występ w All-Star Game tak

Gołym okiem widać, że Suns, jeśli coś sobie po tym transferze obiecywali, to nie było to zakrojone na strategię typu “win now”. Westphal w Bostonie był tylko prospektem, grając za plecami takiego wymiatacza jak JoJo White. W Arizonie z kolei, dołączenie Westphala zbiegło się w czasie z wydraftowaniem Alvana Adamsa (rookie All-Star) i sprowadzeniem defensywnego specjalisty Gara Hearda. Obaj wymienieni przed chwilą zawodnicy byli graczami o znanym potencjale. Największą odmianę i zaskoczenie stanowił Westphal, któremu średnia skoczyła na 20.5 punktów w pierwszym sezonie w barwach Słońc. Zespół, z bilansem 42-40, zakwalifikował się do playoffs.

W pierwszej rundzie wyeliminowali w sześciu spotkaniach Seattle SuperSonics. W kolejnej rundzie zmagań na ich drodze stanęli obrońcy tytułu z Golden State, z niezawodnym Rickiem Barrym w składzie. Ta rywalizacja rozstrzygnęła się dopiero w spotkaniu siódmym, które Suns wygrali różnicą 94:86. Głównymi architektami tego zwycięstwa byli Westphal i Heard, zdobywając po 21 punktów. W finale, tak jak już wspomniałem, na ich drodze stanęli Celtowie, którzy w sześciu grach rozstrzygnęli rywalizację dla siebie. Historię tamtej serii napisał jednak mecz piąty, trzy-dogrywkowy thriller, w którym mieliśmy wszystko, łącznie z fanem tłukącym po gębie sędziego Richiego Powersa na środku boiska, pod koniec pierwszej dogrywki. Tamten mecz, jak i kolejne spotkanie, na swoją korzyść rozstrzygnął Boston, zapewniając sobie kolejny tytuł w bogatym dorobku.

#Suns jakich wtedy kochaliśmy

W 1992 roku sytuacja była trochę inna, Suns byli solidną ekipą, szczycącą się awansami do playoffs. Brakowało im jednak tego czegoś, co zmieniłoby ich w drużynę walczącą o mistrza. Ten deficyt miał imię i nazwisko: Charles Barkley.

Ten 29-letni skrzydłowy uważany był wówczas za czołowego zawodnika NBA, co tylko potwierdzał angaż do Dream Team. Nie był on jednak zbyt zadowolony z potencjału Sixers i szansę tę wykorzystali Suns, sprowadzając go do siebie w zamian za Jeffa Hornaceka, Andrew Langa i Tima Perry’ego.

W ekipie znajdowali się już wówczas Kevin Johnson i Thunder Dan Majerle. Do składu powrócił również utalentowany Richard Dumas, który odbywał karę zawieszenia za stosowanie niedozwolonych substancji. Symboliczny wymiar miał również angaż… Paula Westphala na stanowisko głównego trenera, po udzieleniu z tej funkcji absolutorium trenerowi Cottonowi Fitzimmonsowi. Barkley był wówczas, w sezonie 1992/93 MVP, pod jego przewodem Suns osiągnęli bilans 62-20, najlepszy w całej NBA (sezon wcześniej mieli 53-29).

W playoffs w pierwszej serii zaliczyli zwycięstwo 3-2 nad Lakers, chociaż rozpoczęli bardzo niefortunnie, od przegrania pierwszych dwóch spotkań.

Dalej czekali Spurs i Sonics, te rywalizacje rozstrzygnęły się odpowiednio w sześciu i siedmiu meczach.

Barkley był najlepszą wersją siebie, ale skonfrontować się musiał z wygą, jakim był Michael Jordan. W tamtych playoffs His Airness zanotował diabelskie 666 punktów, co przełożyło się na niedorzeczną średnią 41 punktów na przestrzeni sześciu spotkań finałowych. Chicago prowadziło już w tej serii 3-1, po zwycięstwach w meczach numer 1, 2 i 4, ale ostatni gwóźdź do trumny Słońc wbił niejaki John Paxson swoim rzutem w spotkaniu szóstym. Wrzucałem niedawno do NPAW, pamiętacie?

#A teraz?

Westphal, Barkley, Paul. Te trzy nazwiska wiążą się ściśle z finałami w historii Phoenix Suns. Do trzech razy sztuka, jak mówi powiedzenie. Kibice Phoenix mają nadzieję, że tym razem los będzie dla nich łaskawy. A Ty w kim upatrujesz faworyta?

[BLC]